Clinic Bonaken

Clinic Bonaken

‘Alleen maar misère’, dat is het motto van de Bonaken-clinics die op de vrijdagavonden 18 oktober en 25 oktober om 20.00 uur bij Café Keijzer in Leimuiden worden gehouden. Aanmelden niet nodig! Alleen maar misère? Dat vraagt om uitleg. Op de eerste plaats: misère is één van de meest voorkomende Bonaaktermen naast  de zwabber en de bonaak. In het kort komt het er op neer dat alle deelnemers aan de clinics bij het begin van ieder spel verplicht een misère moeten bieden.

Wat dat betekent? Dat ze geen enkele slag mogen halen en eruit gaan. Eruit gaan? Voorzitter Wim Buskermolen van de Stichting Bonaken Nederland legt het uit: ,,Als je nog niets hebt geboden sta je suf. Eén keer gewonnen, sta je recht, nog een keer winst betekent eruit zijn. Eén keer verloren sta je krom. Win je als je krom staat, kom je wip - Verlies je als je recht staat, kom je wip - Bij wip kun je twee kanten op, erin of eruit - Bij verlies ga je erin, dat wil zeggen dan verlies je het spel. - Bij winst ga je eruit en speel je niet meer mee.’’

Wie er als laatste in gaat – dus de laatste overgebleven deelnemer - trakteert de overige deelnemers aan haar of zijn tafel op een rondje. Buskermolen: ,,Met deze laagdrempelige clinics hopen we weer een nieuw arsenaal deelnemers voor het Nederlands Kampioenschap van 2 november aan te boren. Of Bonaken ingewikkeld is? Valt wel mee, het is prima te leren. Weet je wie het goed omschreef? Dat was Katja Bollen uit Baarn, de kampioene van 2022: ‘Het kost je een vat bier voor je het doorhebt.’ Dat vertelde ze na haar winst in een interview. Bonaken is een traditioneel caféspel hè; je bent heel wat rondjes verder voor je het in alle finesses onder de knie hebt.’’

Voor het kampioenschap op zaterdag 2 november hebben zich inmiddels bijna 100 Bonakers ingeschreven. De deelnemers  komen uit heel Nederland. Het Nederlands Kampioenschap start zaterdag 2 november om 13:00 uur. Inschrijven kan nog steeds via www.bonaken.nl of zaterdag aan de zaal. Deelname is gratis.

Het kaartspel Bonaken staat sinds 2017 jaar op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed Nederland. De Stichting Bonaken Nederland heeft het spel voorgedragen. Voorzitter Wim Buskermolen: ,,Bonaken is puur nationaal erfgoed; niet alleen Leimuidens erfgoed. Hoewel wij er trots op zijn dat het spel al zo lang in ons dorp wordt gespeeld, zetten we ons met enthousiasme in voor de groei van de Bonaaksport in heel Nederland.’’

Mogelijk wordt er al sinds 1850 bij Keijzer gebonaakt. In dat jaar kwam het dorpscafé in handen van de familie Keijzer. Het bedrijf – tegenwoordig Partycentrum Keijzer – is nog steeds in familiehanden. Sjaak Keijzer is de vijfde generatie die het bedrijf leidt; samen met zijn vrouw Joke. Buskermolen: ,,We weten uit de overlevering dat gasten van het café op de oude lokatie – tot 1957 – al decennia lang bonaakten. Op grond van hun verhalen durven we de stelling aan dat het spel al in de jaren 20 van de vorige eeuw werd gespeeld bij Keijzer. ’’

Wat is Bonaken?

Bonaken is een kaartspel dat in een café aan de bar gespeeld wordt. Het gaat er om een verliezer te bepalen, die vervolgens een rondje moet geven. Bonaken wordt gespeeld met 32 kaarten uit een stock: 2 t/m 6 en de joker doen niet mee. Het aantal spelers kan uiteenlopen van twee tot maximaal zeven per spel. Op het Nederlands Kampioenschap gelden de regels van de Stichting Bonaken Nederland. Die regels zijn inmiddels ook ingevoerd in een tiental cafés in Nederland waar regelmatig gebonaakt wordt. Ook de Open Baarnse en Open Veldhovense kampioenschappen worden gespeeld met de landelijke regels en onder auspiciën van de Stichting Bonaken Nederland.  Die spelregels zijn terug te vinden op de website www.bonaken.nl