Dorpskerk Woubrugge

Dorpskerk Woubrugge

Bouw van de kerk

Nadat de kerk van het nu geheel verdwenen dorp Jacobswoude omstreeks 1586 was afgebroken, verrees in Woubrugge een nieuwe Hervormde Kerk, waarvan in 1622 voor het eerst melding wordt gemaakt. Deze kerk was al snel te klein voor de groeiende gemeente. Hij maakte plaats voor het huidige kerkgebouw, dat in 1652-1653 werd gebouwd. Er zijn 537 palen geheid en de bouw kostte in die tijd 20.760 guldens, 12 stuivers en 8 duiten. De muren van de kerk zijn 70 cm dik.

In de kerk ligt voor de preekstoel de grafzerk van de Heeren en Vrouwen uit het geslacht Van den Woude, die oorspronkelijk afkomstig is uit de kerk die tot 1586 in Jacobswoude heeft gestaan. De luidklok dateert van 1665 en is vervaardigd door de firma Hemony. Het orgel in Lodewijk-XVI vormen is in 1794 geschonken door de toenmalige ambachtsvrouw en vervaardigd door de Leidse orgelbouwer Johannes Mitterreither.

Mitterreither hersteld

Na een restauratie werd het Mitterreither orgel in de historische Dorpskerk van Woubrugge in oktober 2023 weer officieel in gebruik genomen. Een enorm bedrag, veel geduld en energie was nodig om dit zeer bijzondere orgel weer in volle glorie te herstellen. Deze restauratie is mogelijk gemaakt door instanties, fondsen, subsidies, kerkelijke en niet kerkelijke inwoners en betrokkenen. 

Architect Pieter Post

Het kerkgebouw is ontworpen door de bekende hofarchitect Pieter Post (1608-1669). Hij heeft onder meer ook Paleis Huis ten Bosch, de Oostkerk in Middelburg en het stadhuis van Maastricht ontworpen. Het gebouw heeft de specifieke bouw van een koepelkerk zonder steunpilaren in de kerk. De gehele dakconstructie rust op de buitenmuren en de 16 zogenaamde steunberen. Samen met haar ‘zusje’ de Nieuwe Kerk aan het Spui in Den Haag is dit de enige kerk in Nederland van dit type. Door deze geschiedenis en bouwwijze neemt het kerkgebouw een unieke plaats in en is niet voor niets een rijksmonument.

Gedenkteken Jan de Bakker

Aan de oostelijke gevel is een gedenksteen aangebracht voor Jan de Bakker. Hij was de eerste protestantse martelaar die op 15 september 1525 in de noordelijke Nederlanden door de inquisitie op de brandstapel ter dood werd gebracht. Een aantal jaren daarvóór preekte hij in Jacobswoude als pastoor al in de geest van de reformatie.

Onderhoud door de eeuwen heen

Er zijn door de eeuwen heen verschillende onderhoudswerkzaamheden verricht aan het kerkgebouw. De gekleurde glas-in-lood ramen zijn in 1790 tijdens een restauratie vervangen door blank glas. In 1794 brak men de traptoren tegen de westzijde af en verving deze door een houten portaal met opgang dat op zijn beurt in 1926 weer door een bakstenen opgang is vervangen. In 1907 kreeg de toren een nieuw uurwerk. In 1909 zijn herstelwerkzaamheden geweest aan funderingen die geleden hadden door verlaging van het polderpeil. In 1950-1951 is er rondom een versteviging aangebracht ter hoogte van de dakgoot. Ook is het interieur van de kerk toen aangepast. Zo werd de preekstoel verplaatst van de zuidwand naar de noordwand, om te voorkómen dat de kerkgangers last hadden van hinderlijk zonlicht. In 1985 zijn de toren van de kerk en het uurwerk volledig gerestaureerd.

Laatste restauratie

In 2014 is de kerk grondig gerestaureerd. Door het aanbrengen van 64 palen bij de 16 steunberen is het verzakken van de kerk tot staan gebracht. Tevens is de vloer in de kerk gefundeerd, betegeld en van vloerverwarming voorzien. Naast het feit dat de kerk zelf voor een groot deel de restauratie heeft gefinancierd, is ook van verschillende instanties subsidie verkregen. Omdat ook de inwoners van Woubrugge in de volle breedte zich hebben ingezet en financieel hebben bijgedragen, mag de kerk zich met recht ‘Dorpskerk’ noemen.

Het Woord