Kunst(zinnig) Kaag en Braassem

In de dorpen van Kaag en Braassem zijn diverse kunstwerken in de openbare ruimte te vinden. De route Kunst(zinnig) Kaag en Braassem brengt een deel daarvan in beeld. Een kunstroute die het DNA van Kaag en Braassem reflecteert: met water(sport), het sportieve karakter, het oog voor de natuur, de ambachtelijke beroepen en de historie.

Aan elk beeld of elke kunstuiting kleeft een verhaal. Met deze route wil Kaag en Braassem Promotie de verhalen levend houden, maar ook de route: met elk nieuw (ontdekt) kunstwerk kan de tocht worden uitgebreid. Bovendien zorgen twee extra lusjes voor verlenging. Hoe lang deze route is, hangt af van hoeveel je wil fietsen.

Hoe het werkt
Met een fietsknooppuntensysteem fietst je van knooppunt naar knooppunt. Elk knooppunt heeft een eigen nummer, starten kan waar je wil. Om alle kunstwerken te kunnen zien, wijken we soms af van de knooppunten. Ontdek alle kunstwerken en ateliers en kijk tijdens de fietstocht goed om je heen, niet alles is direct goed zichtbaar. De kunstwerken verschillen van grootte en soms zitten ze aan een pand vast. De volledige route is ongeveer 45/50 km.

Knooppunten
6 – (hier wijken we iets van de route af) 13 – 11 – 19 – 34 – 33 – 44 – 45 – (hier wijken we weer iets van de route af) – 46 – 47 – 48 – 38 – 43 – 72 – 81 – 05 – 39 – 40 – 86 – 49 – 32 – 29 – 17 – (hier wijken we weer iets van de route af) 21 – 10 – 5 – 6.

Overzicht kunstwerken

Dit overzicht is met zorg samengesteld. Zie je toch iets dat niet klopt of heb je aanvullingen? Laat het ons weten via webredactie@kaagenbraassempromotie.nl.

[1] De vier meiden, hoek Dorpsstraat/Gouden Regenstraat, Leimuiden. Kunstenaar: mw. Karin Beek, datum plaatsing: 01-09-1988. Geschenk door firma Boot aan gemeente Leimuiden in oktober 1988.

[2] Het hekwerk met jongen met de vogel, tegenover Beukenlaan 23 in het gras, Leimuiden, kunstenaar: dhr. J. Verhagen, datum plaatsing: 14-08-2004. Het beeld staat voor verbinding tussen mens en natuur.

[3] Atelier Ada Gons Goosen, Bilderdam 25, Bilderdam. Sinds 1986. Ada schildert in zeer eigen stijl dierenportretten.

[4] Schaatsende Nijlpaarden, bij brug Bilderdam, nabij huisnummer 21, aan de Drecht , Bilderdam. Kunstenaar: mw. Miep Schölvinck-Maarse, datum plaatsing: 24-03-2001. In de sculpturen van Miep Maarse spelen dieren een grote rol. De lichtvoetige zwaartekracht en de tederheid van de krachtpatsers (zoals nijlpaarden, olifanten en beren) weet zij op vakkundige en originele wijze uit te buiten. Ze begeestert haar beesten met onstuitbare optimisme en vrolijkheid. Haar dieren worden geen mensen maar krijgen herkenbare menselijke trekken. Het beeld is gemaakt in opdracht van gemeente Jacobswoude. De bronzen beelden werd in juni 2013 gestolen. Het nieuwe werk, dat ook in brons is uitgevoerd, is voorzien van een antidiefstalbevestiging om een tweede diefstal te voorkomen. Na de diefstal in juni 2013 zette Hans Brand, brugwachter van de brug in Bilderdam, een handtekeningenactie op. Met een brief, ondertekend door tientallen inwoners, overtuigden zij het gemeentebestuur om te investeren in een nieuwe versie van de schaatsende nijlpaarden. De gemeente maakte €4.400 vrij voor de kosten van materiaal. Op 30 augustus 2014 zijn ze heronthuld. Bron: biografie Miep Maarse, schaatshistorie.nl.

[5] Man met Paraplu. Naast Heilige Geestmolen, te zien vanaf Herenweg (voor nummer 2), tussen Leimuiden en Rijnsaterwoude. Kunstenaar: Jeroen Henneman. Het beeld symboliseert de verbinding tussen de mensen en hun omgeving. De paraplu staat voor zowel bescherming als voor een uitnodiging tot reflectie.

[6] Priester Hendrik, Herenweg 26 (Domplein, voor de Woudse Dom), Rijnsaterwoude. Kunstenaar: Carsten Eggers, datum plaatsing: 08-09-2001. Priester Hendrik was een pastoor in Jacobswoude en deskundige op het gebied van landontginning ten tijde van de Grote Ontginning tussen 1000 en 1300 in Hollands/Utrechtse veengebied. In 1113 vertrok Hendrik met een groep van vijf Hollanders naar het gebied dat later bekend werd als Altes Land, een gebied tussen Hamburg en Bremen. Hier gingen ze de woeste gronden in de veenmoerassen aan de monding van de Elbe door bedijking inpolderen. Voor deze ontginning sloot de Hollandse priester voor de ontginners een coupe met de aartsbisschop. Het was de eerste landontginning elders die op de Hollandse wijze plaatsvond. De landschappelijke indeling van Altes Land vertoont opvallende gelijkenis met de veenweidegebieden in de Hollands-Utrechtse laagvlakte. Een standbeeld van priester Hendrik werd op initiatief van de historicus prof. Henk van der Linden gemaakt door de Duitse beeldhouwer Carsten Eggers. Het werd in 1993 geplaatst voor de Evangelische-Lutherse St. Martini-et-Nicolai-Kirche in het Duitse Steinkirchen. Een kopie van dit beeld staat sinds 2001 op het plein voor de Woudse Dom in Rijnsaterwoude.

[7] De Zwaan, hoek Herenweg/H.L. Breenkade, Rijnsaterwoude. Kunstenaar: dhr. R. Bendijk, datum plaatsing: 2-07-1990.

[8] Man in brons, hoek Herenweg/Molenpad, bij Vroonlandse brug, Rijnsaterwoude. Kunstenaar: dhr. R. Bendijk, datum plaatsing: 05-07-1991.

[9] De Turfstekers, boven op de provinciale brug te Woubrugge. Kunstenaar: Marijke de Waarde-Clay, datum plaatsing: 02-09-1982. Beeld van een turfsteker dat verwijst naar het uitvenen van de polders in de omgeving in de 18e en 19e eeuw. Provincie Zuid-Holland.

[10] Museum van Hemessen, Dr. Lothlaan 1, Woubrugge. Museum is vernoemd naar veldwachter van Woubrugge, O.C. Hemessen. Het museum is te vinden op de eerste verdieping van de voormalige brandweergarage. De expositie bestaat o.a. uit verschillende landkaarten, foto's en scheepsmodellen en archeologische vondsten. Allen uit de geschiedenis van de Rijnlandse dorpen Woubrugge en Hoogmade, de daartoe behorende dorpen en het verdwenen dorp Jacobswoude.

[11] Atelier Feike de Vries, Van Eeghenstraat, achterom 28 in Woubrugge.

[12] Twee mozaïekbankjes, aan het water naast de dorpskerk van Woubrugge, op de hoek van de Comriekade en Kerkstraat. Kunstenaars: Heleen Hoogendoorn en Marcia van luc4me. Datum plaatsing: januari 2020. Ter gelegenheid van 10-jarig bestaan van gemeente Kaag en Braassem. In elk bloemblad staat een mozaïek met typische beelden van Woubrugge, zoals de dorpskerk, een koe, het logo van de gemeente en ballonnen.

[13] De stern in het water, bij Turfeiker 2, bij voetbalvelden, Woubrugge. Kunstenaar: mw. M. Janzen

[14] De drie Schaatsers, bij Doesbrug, Hoogmade. Kunstenaar: dhr. G.H.A. Brouwer, datum plaatsing: 16-04-1996. Gerard Brouwer maakte meerdere beelden met schaatsers, herkenbaar en met beide benen op de grond, zoals hij het zelf noemde. De Hoogmadenaren hebben dit beeld uitgekozen in 1996 omdat schaatsen en Hoogmade een twee-eenheid vormen. Zo is bijna iedereen in Hoogmade lid van de IJsclub Hoogmade. Het is een gebruik geworden dat de drie schaatsers in de winter door de Hoogmadenaren worden aangekleed met winterkleding zoals sjaals en mutsen.

[15] Beeld Maria, Kerkstraat 59 (aan de kerk), Hoogmade. Kunstenaar: Frans Balendong. Datum plaatsing: 08-05-1905. Keramiek gevelreliëf, met opschrift S. MARIA. Dit reliëf, in de kleuren crème en blauw, met baldakijn, ondersteund door korbelen, sleutelstukken en muurstijlen, is op initiatief van pastoor C.H. Olsthoorn aangebracht. Deze Mariavoorstelling werd op 8 december 1955 gewijd en vervolgens tegen de voorgevel van de kerk bevestigd.

[16] Ghoyhuys Gallery, Zuidzijderweg 4, Oud Ade. Kunst, overnachten en recreëren.

[17] Lamellenkunstwerk Ghoybos bij hondenuitlaat, Oud Ade.

[18] De Leidse Kaasboerin, t.h.v. Leidseweg 10, Oud Ade. Kunstenaars: Frans & Truus van der Veld (Lisse), datum plaatsing: 01-01-2006. De Leidse Kaas met sleutels is authentiek voor deze streek.

[19] Joop Zoetemelk, Oud Adeselaan 1, naast de brug in Rijpwetering. Voormalig Tour de France-winnaar (1980) en wereldkampioen wielrennen in 1985. In tuin van restaurant RYP.

[20] Schaatser met stoel, Pastoor v.d. Plaatstraat (tegenover huisnr. 103) in water, Rijpwetering. Kunstenaars: Frans & Truus van der Veld (Lisse), in 2002 onthuld. Beeld van kind schaatsend achter een stoel in opdracht van de IJsclub Rijpwetering, vervaardigd in 2001, ter ere van het 100-jarig bestaan van de ijsclub. Het beeld en logo zijn ter gelegenheid van dit heuglijke feit ontworpen. Als voorbeeld diende een bestaande foto van een van de kinderen van een bestuurslid, schaatsend achter een stoel. Het is officieel onthuld, maar binnen de club wist niemand meer de onthullingsdatum.

[21] Atelier StephArts, Hoogmadeseweg 1, Rijpwetering. Ooit is Stephanie van der Beek begonnen met acrylschilderen op canvas maar gedurende de afgelopen jaren heeft ze zichzelf de vrij onbekende techniek “alcoholinkt” aangeleerd. Haar alcoholinktschilderijen worden afgewerkt met hoogwaardig epoxy en vormen hierdoor unieke en heel bijzondere schilderijen. De schilderijen zijn kleurrijk, dynamisch en hebben een diepere boodschap.

[22] De tuinder en de plukster, naast brug Zuidplein (Centrumoever) in Roelofarendsveen. Kunstenaar: Romee Kanis, datum plaatsing: december 2018. Aangeboden door Hoorne Vastgoed, Vomar en Heembouw.

[23] De Koperwiek of Vogels, Noordeinde (noordgevel gemeentehuis, Roelofarendsveen. Kunstenaar: Sybille Krosch. Metalen sculptuur van die in elkaar verwerkte vogels.

[24] Groeironde, rotonde Alkemadelaan – Stationsstraat, Roelofarendsveen. Kunstenaar: Peter Schraven. De bogen van het kunstwerk op de rotonde in Roelofarendsveen geven de waterhoogte aan als alle polderdijken zouden verdwijnen, dan zitten wij hier niet meer droog!

[25] Oude Kerktoren R.K. Kerk, achter WIJdezorg Jacobus in Oude Wetering.

[26] Museum Oud Alkemade, Saskia van Uylenburchlaan 22, Oude Wetering. De tentoonstellingen wisselen jaarlijks en hebben altijd met de historie van de voormalige gemeente Alkemade te maken. Achter het museum bevindt zich het archief van de Stichting Oud Alkemade. Hier zijn duizenden documenten gerubriceerd en opgeslagen.

[27] Kunstwerk de School, Schoolbaan 1 Roelofarendsveen. Kunstenaar: Tieman, datum plaatsing: 1971. Ter ere van de nieuwe mavo "Johannes XXIII"" in 1971. Het beeld, uitgevoerd in messing, stelt een openbarstende bolster voor. Wat een symbool moet zijn voor de ontbolstering, die de Veense jeugd in deze school moet ondergaan.

[28] Engeltjes, Jacco Kolijn, Kerkstraat 6, Oude Wetering. Cupido schiet raak door de gouden ringen.

[29] Ambtsketen Kaag en Braassem, Kerkstraat 6, Oude Wetering. Gemaakt door goudsmid Jacco Kolijn.

Route

Wij hebben voor deze beschrijving gekozen om te starten in het centrum van Leimuiden. Dit doen we omdat we hier direct iets van de knooppunten afwijken. We starten op de Dorpsstraat. Hier kun je eventueel de auto parkeren.

Op de hoek van de Dorpsstraat en de Goudenregenstraat staat direct kunstwerk [1], we volgen hier nog geen knooppunten.
Vanaf de Dorpsstraat fiets je naar de Kerklaan en ga je rechtsaf de Beukenlaan op. Tegenover huisnummer 23 is kunstwerk [2].
Vervolg de route terug richting de Kerklaan. Bij de Dorpsstraat sla je rechtsaf richting de Willem van der Veldenweg en hier vind je knooppunt nummer 13 en sla je linksaf de Vriezenkoop Noord op richting knooppunt nummer 11. Je volgt deze weg tot Bilderdam. Hier vind je [3] en [4].
Steek de brug over en volg de weg terug langs de Vriezenkoop Zuid. Aan het einde komt je weer op de Willem van der Veldeweg. Hier sla je linksaf en volg je de route richting knooppunt nummer 19. De weg loopt over in de Herenweg (Rijnsaterwoude). Bij Herenweg 2 vind je het volgende kunstwerk [5].
- Tussenstopopties:
  - Restaurant Prik en Proost
  - Boerderij de Straat-hof
Voor kunstwerk [6] fiets je door naar Herenweg 26.
Op de hoek Herenweg/H.L. Breenkade staat kunstwerk [7].
Op de hoek Herenweg Molenpad is kunstwerk [8] (rechts naast de Vroolandsebrug).
Iets verder op de Herenweg vind je knooppunt nummer 34. Hier sla je rechtsaf de Woudsedijk-Zuid op richting knooppunt nummer 33 linksaf de Boddens Hosangweg op richting knooppunt nummer 44.
Hier ga je de Van Hemessenkade op tot net na het Restaurant ‘t Oude Raadthuys. Je fiets van knooppunt 44 naar knooppunt nummer 45.
- Tussenstopoptie: Restaurant ’t Oude Raadhuys
Op de brug staat het volgende kunstwerk [9].
Op dit punten verlaten we voor een klein stukje de knooppuntenroute.
Over de brug fiets je door tot aan de rotonde. Bij de rotonde ga je de Kerkstraat in, linksaf op de Dokter Lothlaan 1, is museum van Hemessen [10].
Ook leuk om een bezoek te brengen aan Atelier Feike de Vries [11].
Daarna terug naar de Kerkstraat en linksaf naar de Comriekade. Bij het water staan twee mozaïekbankjes [12].
Bij de Comriekade ga je linksaf en volg je het water. Met de bocht mee naar links en vervolgens naar rechts het Weteringpad op. Vervolgens linksaf de Emmalaan op en dan (de derde straat) rechtsaf de Bateweg op. Op de hoek bij de straat de Turfeiker in het water vind je het volgende kunstwerk [13].
Je blijft de Batenweg volgen tot de Leidse Slootweg. Bij de Leidse Slootweg sla je linksaf. Nabij het einde van de weg sla je rechtsaf de Plasdijk op. Hier gaan we de knooppunten weer verder volgen. De Plasdijk is een mooi fietspad langs het water. Deze fiets je helemaal uit tot je bij de straat Ofwegen komt. Hier vind je knooppunt nummer 46 deze volg je richting knooppunt 47.
- Tussenstopoptie: Maria Hoeve logies
Van Knooppunt nummer 47 ga je naar knooppunt nummer 48. Op de brug op Zuideinde vind je het volgende kunstwerk [14].
- Tussenstopoptie: Restaurant De Kromme Does.
Van knooppunt 48 fiets je door naar knooppunt nummer 38. Onderweg op de Kerkstraat vind je bij de RK-Kerk kunstwerk [15].
- Tussenstopoptie: Wijnrestaurant Contraste
Bij knooppunt nummer 38 ga je rechtsaf de Zuidzijderkade op richting knooppunt nummer 43. Vervolgens door naar knooppunt nummer 72 langs het Ghoyhuys [16] op de Zuidzijderweg.
Je vervolgt de weg richting knooppunt nummer 81. In het Ghoybos staat lamellenkunstwerk [17].
Via knooppunt 81 fiets je door naar knooppunt nummer 05. Je fietst verder naar knooppunt nummer 39. Ter hoogte van nummer 10 is kunstwerk [18].
Via knooppunt 39 fiets je door naar knooppunt nummer 40. Op de brug vlak voor knooppunt 40 zie je restaurant RYP. In de tuin van het restaurant staat het volgende kunstwerk [19].
- Tussenstopoptie: Eetcafé De Vergulde Vos
Bij knooppunt 40 sla je rechtsaf de Pastoor van der Plaatstraat op richting knooppunt nummer 86. Ter hoogte van huisnummer 103 staat een beeld [20] in het water.
- Tussenstopoptie: Landwinkel Castelijn
Van knooppunt 86 fiets je door naar knooppunt nummer 49. Hier vind je op de hoek Atelier StephArts [21].
Via knooppunt 49 fiets je door naar knooppunt nummer 32 en vervolgens naar knooppunt nummer 29.
- Tussenstopopties:
  - Restaurant Paal 7
  - Restaurant Wagenaar
  - Café de Haven
Op het Noordeinde sla je bij het grote kruispunt bij de Braassemdreef rechtsaf het Zuidplein op (richting supermarkt Vomar). Op het Zuidplein, naast het water en de ophaalbrug staat kunstwerk [22].
Vanaf het Zuidplein fiets je terug naar het Noordeinde waar je de route vervolgt richting knooppunt nummer 17. Op de Noordhoek staat voor het gemeentehuis tegen de noordgevel kunstwerk [23].
Aan de overkant van de straat op de Noordhoek staat het oorlogsmomument.
Op dit punt verlaten we de knooppunten weer. Vervolg je de weg richting de Stationstraat richting de rotonde. Op de rotonde staat kuntswerk [24].
Voor de rotonde sla je rechtsaf richting de Populierenstraat. Deze weg volg je tot de volgende rotonde. De rotonde neemt driekwart. Aan je rechterhand zie je de apotheek. Daar sla je rechtsaf naar Zorglocatie Jacobus – WIJdezorg, waar kunstwerk [25] staat.
In dezelfde straat vind je Museum Oud Alkemade [26].
Vanaf hier fiets je terug naar de rotonde. Deze steekt je over en volg je de Meerkreuk (langs de winkels). Voor de brug sla je rechtsaf de Europaweg op en vervolgens de Schoolbaan op. Bij de voordeur van Tech Campus De School staat kunstwerk [27].
Je fietst terug naar de Meerkreuk. Bij de brug ga je rechtsaf de brug op. Op de brug sla je linksaf en vanaf hier gaan we de knooppunten weer volgen. je fiets richting knooppunt nummer 21.
- Tussenstopopties:
  - Restaurant Plantage 87
  - Restaurant Aqua
Op Kerkstraat nummer 6 vind je het volgende kunstwerk [28] aan de gevel. De juwelier in dit pand is de maker van kunstwerk [29].
Vanaf knooppunt 21 fiets je verder naar knooppunt nummer 10. Hier ga je de brug over en direct rechtsaf de Huigsloterdijk op richting knooppunt nummer 5.
Bij knooppunt 5 ga je de Leimuiderbrug over richting knooppunt nummer 6.
Bij knooppunt 6 fiets je Leimuiden weer in en bent je weer bij het startpunt.