Sluis Nieuwe Wetering

Sluis Nieuwe Wetering

Op de kadastrale kaart uit 1828 (zie afbeelding, met dank aan Alfred Bakker) is de sluis van Nieuwe Wetering te zien. Het is een van de laatste kaarten voor de ingrijpende verandering door het graven van de Ringvaart omstreeks 1842. De sluis uit 1880 was voorzien van twee stel vloeddeuren. Het was een schutsluis. Tussen de vloeddeuren zijn op de kaart nog twee constructies in de sluiskolk te zien. Vrijwel zeker betrof het een zogenaamde galgesluis: boven de sluis bevonden zich binten, rustend op stijlen en verstevigd met korbelen.

Geschiedenis

Totaal is er op deze plek 329 jaar gesluisd, in drie verschillende sluizen. Met de aanleg van de eerste sluis op deze plek begon men in 1634. Van de grootte moet je je niet veel voorstellen, de schepen binnen de polders waren van geringe afmeting en hadden niet veel diepgang. In 1724 is de sluis dermate vervallen dat reparatie niet mogelijk is. Er is behoefte aan een grotere sluis, maar de toestemming voor nieuwbouw is voor een sluis van gelijke afmetingen. De sluis raakt meer vervallen en bij de vervening van de Veender- en Lijkerpolder in 1740 wordt de situatie gevaarlijk.

De schout geeft toestemming voor nieuwbouw van een grotere sluis, waar men in 1746 mee start. Deze sluis gaat mee tot 1880, het jaar dat de sluis die er nu nog deels ligt, gebouwd werd. Door toenemend vervoer over de weg, is er steeds minder vervoer over het water. In 1948 passeerden nog 378 vaartuigen, in 1955 nog maar 162. Dat maakt dat er een verzoek om sluiting in 1956, wat schippers en belanghebbenden nog enkele jaren tegenhielden. In 1963 valt het doek.

Buiten gebruik

De sluis ligt verscholen tussen de naastgelegen woningen. Na de buiten gebruikstelling in 1963 vervalt de sluis in korte tijd tot een ware bouwval. Jarenlang is er gesteggel met gemeente en omwonenden om de sluis in ere te herstellen, in 1997 gaat de gemeenteraad akkoord met herstelwerkzaamheden en plaatst men de bewaard gebleven gedenksteen (zie afbeelding van Henny Rotteveel) terug. Nu zijn de overblijfselen van het oude waterwerk, dat eeuwenlang deel heeft uitgemaakt van de landschappelijke ontwikkelingen een gemeentelijk monument en behouden als cultureel erfgoed.

Bron: artikel van Gerard van der Meer in Alkemadders uit 1999 | met dank aan Alfred Bakker van Stichting Oud Alkemade